W początkach XXI wieku rynek budowlany w Polsce był mocno zachwiany. Sytuacja unormowała się dopiero w ostatnich latach. Wymagania stawiane przed branżą materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz nadal są jednak bardzo duże, dlatego też rynek ten czeka sporo wyzwań. Głównym celem jest zachęcenie polskich oraz zagranicznych inwestorów do prowadzenia interesów na terenie Polski. Istotne jest też efektywne wykorzystywanie funduszy z Unii Europejskiej.
Raport wskaźnikiHR Sedlak & Sedlak 2019 dla branży materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz jest efektem prac przy piątej edycji badania, w którym analizie poddawane są wszystkie istotne obszary zarządzania personelem: fluktuacja, absencja, efektywność pracy oraz inwestycje w kapitał ludzki. Opracowanie zawiera 42 wskaźniki oraz 3 współczynniki koniunktury gospodarczej obliczone na podstawie danych przekazanych od 29 przedsiębiorstw.

Charakterystyka próby
Wśród uczestników badania przeważają firmy produkcyjne, które stanowią 86% próby. Pozostała część to przedsiębiorstwa handlowe, których udział w próbie wyniósł zaledwie 14%. W zdecydowanej większości firm przeważa kapitał zagraniczny (93% próby). Spółki z przewagą kapitału polskiego stanowią tymczasem zaledwie 7% próby.
Większość przedsiębiorstw to firmy średniej wielkości (od 50 do 249 pracowników), których udział w próbie wyniósł 45%. Najmniej z kolei było przedsiębiorstw dużych, które zatrudniają od 250 do 499 pracowników – 10% próby. Spółki bardzo duże (powyżej 500 pracowników) stanowią 31%, a małe (do 49 pracowników) 14% próby.
Najwięcej firm z branży materiałów budowalnych i wyposażenia wnętrz prowadzi działalność na południu (34% próby) oraz zachodzie kraju (24% próby). Najmniej przedsiębiorstw funkcjonuje na wschodzie (14% próby) oraz w centralnej części Polski (10% próby).

Fluktuacja
W porównaniu do roku poprzedniego, branża materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz nie zanotowała w 2018 roku znaczących zmian w poziomie rotacji. Spadkowi uległ co prawda wskaźnik rezygnacji, ale jednocześnie nastąpił wzrost zarówno wskaźnika zwolnień, jak i przyjęć oraz awansów. Ruchy te nie rzutują jednak na ogólny poziom fluktuacji wśród pracowników, który wzrósł w badanym okresie o niecały 1 p.p. Warto jednak podkreślić, że wskaźnik rotacji jest w analizowanej branży wyższy nie tylko od sektora produkcyjnego, ale też od wyników ogólnopolskich.
Wskaźnik skuteczności rekrutacji spadł w 2018 roku względem roku poprzedniego o 4 p.p. Zmiana ta nie ma jednak przełożenia na odsetek umów przedłużonych po okresie próbnym, bowiem wskaźnik ten uległ znacznemu zwiększeniu. Poprawie uległa również stabilność kadry kierowniczej, co oznacza, że wzrósł udział kierowników, którzy są zatrudnieni w przedsiębiorstwie przez okres 1 roku lub dłużej.
Firmy z branży materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz coraz częściej decydują się na oddelegowanie pewnych zadań związanych z pozyskaniem nowego pracownika innym podmiotom na rynku. Wskaźnik rekrutacji realizowanych przez firmy zewnętrzne wzrósł w 2018 roku o 2 p.p. w odniesieniu do roku poprzedniego. Trudno powiedzieć, żeby przekazanie rekrutacji zewnętrznym firmom przełożyło się w analizowanej branży na korzyści związane ze skróceniem czasu potrzebnego na zatrudnienie nowych pracowników w poszczególnych szczeblach organizacji. Proces rekrutacji w przypadku pracownika fizycznego skrócił się co prawda o 2 dni, ale wydłużył się czas pozyskania zarówno specjalisty, jak i kierownika oraz menadżera wyższego szczebla.



Absencja
Pracownicy z branży materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz chorowali rzadziej niż wskazują na to dane ogólnopolskie. Zależność ta nie występuje jedynie w przypadku wskaźnika absencji wypadkowej oraz odsetka pracowników przebywających na długotrwałym zwolnieniu. Pierwsza z miar była w opisywanej branży niemal dwukrotnie wyższa od pełnej próby badawczej. W przypadku drugiego wskaźnika, warto podkreślić, że zatrudniony w zakładach materiałów budowlanych przebywał na zwolnieniu opłacanym przez ZUS o 1 dzień roboczy dłużej od wszystkich ujętych w raporcie firm.
Wspomniane wyżej zależności mają również miejsce w przypadku porównań danych ogólnopolskich z wynikami sektora produkcyjnego. Oznacza to, że pracownicy branży materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz rzadziej przebywają na różnego rodzaju zwolnieniach. Ich ogólny poziom absencji wynosi w przybliżeniu 17% łącznego czasu pracy w 2018 roku i jest tym samym o blisko 1 p.p. niższy zarówno od wyników uzyskanych przez sektor produkcyjny, jak i pełnej próby badawczej.




Efektywność pracy
Wysokość przychodów netto przypadająca na jednego pracownika branży materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz (w przeliczeniu na pełny etat) była w 2018 roku wyższa od produktywności pracowników etatowych zatrudnionych w sektorze produkcyjnym, ale niższa od danych ogólnopolskich. W przypadku rentowności pracowników etatowych, wskaźnik ten był tymczasem niższy już nie tylko od pełnej próby badawczej, ale też od zysku netto generowanego przez jednego pracownika produkcyjnego. Identyczną zależność można zaobserwować w przypadku produktywności oraz rentowności łącznych nakładów na wynagrodzenia.
Pracownicy branży materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz zarabiali o ponad 150 PLN więcej od pracowników produkcji. Oferowany koszyk świadczeń pozapłacowych był tymczasem zdecydowanie niższy od pozostałych grup porównawczych.
Branża materiałów budowlanych działa w głównej mierze w sektorze produkcyjnym, w którym wskaźnik godzin nadliczbowych od lat jest wysoki i przekracza zarówno średnią ogólnopolską, jak i dane pochodzące od zakładów usługowych oraz handlowych. Nie dziwi zatem fakt, że pracownik tej branży spędzał w pracy przeciętnie 85 nadgodzin w skali roku.







Nakłady na szkolenia
Na przestrzeni 2017 oraz 2018 roku można było zaobserwować wzrost zarówno planowanego, jak i wykorzystanego budżetu szkoleń na pracownika nie tylko w skali pełnej próby badawczej, ale też w sektorze produkcyjnym oraz w branży materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz. Należy jednak podkreślić, że w porównaniu do zakładów produkcyjnych oraz danych ogólnopolskich, wzrost wskaźnika planowanego budżetu szkoleń był zdecydowanie niższy i wynosił zaledwie 6%. W przypadku wykorzystanego budżetu szkoleń, sytuacja jest tymczasem odwrotna, bowiem w opisywanej branży na szkolenia w 2018 roku przeznaczono faktycznie o 22% więcej środków niż w 2017 roku, gdzie pozostałe grupy porównawcze nie zanotowały tak znaczących różnic.








Współczynniki koniunktury gospodarczej
Wśród firm biorących udział w raporcie, 93% deklarowało w 2018 roku wzrost ogólnego poziomu wynagrodzeń. W przypadku firm z sektora produkcyjnego było to już 95% zakładów. W branży materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz sytuacja wydaje się być jednak najbardziej korzystna, bowiem aż 96% firm zadeklarowało wzrost płacy. Dodatkowo, w branży tej żadna z firm nie zdecydowała się na wprowadzenie niższego wynagrodzenia, co miało miejsce w niektórych zakładach produkcyjnych.
Podobną zależność można zaobserwować w przypadku zmian w wielkości zysku netto. Blisko 60% wszystkich firm ujętych w badaniu deklarowało w 2018 rok wzrost zysków, ale to branża materiałów budowlanych zdaje się być najbardziej rentowna, bowiem aż 71% zakładów zwiększyło poziom wygenerowanego zysku netto.









Podsumowanie
Szczegółowe informacje na temat rotacji, absencji, efektywności pracy oraz nakładów na szkolenia znajdą Państwo w wersji dedykowanej raportu wskaźnikiHR 2019 dla branży materiałów budowlanych i wyposażenia wnętrz.
Bartosz Maksimczuk
Sedlak & Sedlak