W maju 2025 r. po raz jedenasty mieliśmy przyjemność wydać raport wskaźnikiHR, który jest najobszerniejszym w Polsce opracowaniem dotyczącym efektywności HR. W badaniu wzięły udział 292 firmy, które przekazały nam informacje na temat fluktuacji, absencji, efektywności pracy czy inwestycji w kapitał ludzki za 2024 rok. Na ich podstawie możemy zaobserwować pewne zmiany na rynku pracy. Aby zrobić to jak najrzetelniej, przeanalizowaliśmy efekty uzyskane przez organizacje, które wzięły udział w badaniu zarówno w 2024, jak i 2025 roku (N = 106).

Wyniki badania publikujemy w podziale na kryteria. Są to wyniki z całej próby, dla firm o różnej wielkości (małe, średnie, duże, bardzo duże), z konkretnych regionów Polski (centrum, północ, południe, wschód, zachód) oraz prowadzących dany rodzaj działalności (produkcja, handel, usługi). Opisywane zmiany występowały we wszystkich lub w większości analizowanych przekrojów.

Wartości poszczególnych wskaźników uzyskane przez firmy uczestniczące w obu badaniach wskazują na pewne zahamowanie na rynku pracy i wzmocnienie pozycji pracodawców.

Po pierwsze – nastąpił spadek rezygnacji z pracy, a więc rozwiązania umów z inicjatywy pracownika – o 11%. Możliwe więc, że zatrudnieni mniej chętnie rozstawali się ze swoimi dotychczasowymi organizacjami w obawie o problemy ze znalezieniem dla siebie nowego miejsca.

Po drugie – zaobserwowano wzrost zwolnień, czyli rozwiązania stosunku pracy z inicjatywy pracodawcy – o 7%, co pokrywałoby się z dochodzącymi z różnych stron informacji o zwolnieniach masowych w ubiegłym roku. Przyczyn takiego zjawiska może być wiele, od chęci redukcji zatrudnienia w celu optymalizacji kosztów prowadzenia działalności po komfortową sytuację pracodawców wynikającą właśnie z uspokojenia rynku pracy i większych szans na pozyskanie pracowników lepiej dopasowanych do organizacji.

W związku ze zmniejszoną rotacją (o 5%), zmalała także liczba awansów (o 17%), co może wiązać się z mniejszą siłą negocjacyjną pracowników czy w konsekwencji większej dostępności kandydatów – otwartością na rekrutację zewnętrzną. A jeśli już o niej mowa, to skuteczność rekrutacji nieznacznie wzrosła (o 2%), osiągając aż 95%, co również świadczy o stosunkowo łatwej możliwości pozyskania pracownika o odpowiednich kompetencjach. Potwierdza to kolejna zaobserwowana zmiana, czyli spadek korzystania z dostawców zewnętrznych przy zatrudnianiu – w tym roku wskaźnik ten osiągnął wartość 3,7% (odnotowując tym samym spadek aż o 35% - jednak warto mieć na uwadze, że zmiany procentowe przy małych wartościach wskaźników zawsze będą przyjmowały dość wysokie wartości). O 5% skrócił się też czas potrzebny na rekrutację pracownika fizycznego, choć pozyskanie osoby na stanowisko kierownicze czy wyższe menedżerskie trwało dłużej niż w 2023 r. (odpowiednio o 20% i 28%).

W 2024 r., pracownicy częściej niż w roku poprzednim byli nieobecni w pracy (wzrost absencji ogólnej o 5%), co jest wynikiem zarówno wyższej absencji chorobowej (o 8%), jak i wykorzystania większej liczby dni urlopowych – wskaźnik urlopów niewykorzystanych spadł o 18%. Trudno tu doszukiwać się bezpośredniego powiązania ze spowolnieniem na rynku pracy, choć oczywiście jedną z potencjalnych przyczyn takiego stanu rzeczy może być większe obciążenie zatrudnionych (fizyczne bądź psychiczne).

Mimo wspomnianych zmian, pracodawcy wciąż dbają o swoich pracowników, rozwój ich kompetencji i płynność biznesu – inwestując w kapitał ludzki. Świadczy o tym chociażby wskaźnik godzin szkoleniowych, który wzrósł o 10% w ujęciu rok do roku.


Podsumowanie

Wyniki badania przeanalizowane na próbie uczestników dwóch ostatnich jego edycji, czyli wskaźnikiHR 2024 i wskaźnikiHR 2025 zdają się potwierdzać to, o czym mogliśmy usłyszeć końcem ubiegłego roku, a więc że poprawia się sytuacja pracodawców. Potwierdzają to chociażby wyższe zwolnienia, niższe przyjęcia czy mniejsze skłonności do awansowania pracowników. Należy jednak pamiętać, że zmiany, które wystąpiły nie są drastyczne, a ich wysokie wartości procentowe, wynikają z pracy na małych liczbach, gdyż omawiane wskaźniki przyjmują zazwyczaj od kilku do kilkunastoprocentowe wartości. Świadczą one bardziej o pewnym spowolnieniu niż o pogorszeniu sytuacji dla pracowników. Zachęcamy jednak, by trzymać rękę na pulsie i monitorować sytuację swojej organizacji w porównaniu do rynku, w czym pomoże raport wskaźnikiHR.